Zeynel Kıran'a Armağan: Dilbilim Yazıları

Editörler:

Prof. Dr. V. Doğan GÜNAY

Dr. Songül ASLAN KARAKUL

ISBN : 978-605-4220-80-9

Mayıs 2014, 304 sayfa

(15x21 cm2), Enso lüks kitap kağıdı.

Arka kapak yazısı. Bu kitap, ülkemizde dilbilimin tanınması ve yaygınlaşması sürecinde önemli bir yeri olan Prof. Dr. Zeynel Kıran'a bir armağan kitabıdır. (...) Kitap Zeynel Kıran'ın öğrencilerinin, mesleklektaşlarının ya da arkadaşlarının çalışmalarından oluşmaktadır.Kitabın içinde dil ve yazınla ilgili çok farklı çalışmalar bulunmaktadır. Bu çalışmalar dilbilim, dilbilim edinimi, metindilbilim, Fransız yazını ve çeviri gibi çok farklı konuları içermektedir. Tüm bu çalışmaların ortak paydası dildir, bu da iletişimin en önemli aracıdır. Kitapta okuyucu açısından hem hepsi bir arada okunabilecek, hem de ayrı ayrı okunup yararlanılabilecek çalışmalar yer almaktadır.

SUNUŞ

Akademisyenlik hem çok zor hem de çok zevkli bir meslektir. İlk başlarda çok uzun bir tünele girer gibi olur insan. Asistanlık dönemi zor bir süreçtir, bitmek bilmez. Örneğin akademik yaşama yeni başlayan birisi olarak “şu yaşa kadar çalışacağınızı” düşündüğünüzde bu size çok uzun bir zaman dilimi gibi görünür. Oysa günler o kadar hızlı geçer ki bir gün bir bakmışsınız profesör olmuşsunuz.

Sonra başka bir gün “Tamam, süre doldu, sizi yaş haddinden emekli edeceğiz” demişlerdir. O gün “yahu ben daha yeni başlamıştım” demek gelir içinizden, ama boşuna. Asistanlık dönemine geri dönmek istersiniz, ama bu olanaksızdır artık. Yıllar ne de çabuk geçivermiştir. Hele bu yılların içinde verimli çalışmalar yapılmış, öğrenciler yetiştirilmişse akademik yaşam daha anlamlı ve daha güzel bir dönem olmuştur sizin için. Buraya kadar söylenenler neredeyse emekli olan tüm akademisyenlerin tanıdığı bir duygunun ifadesidir. Gençler için çok ileride bir yerde olan, hatta hiç gelmeyecekmiş gibi görünen o uzak yıllar ansızın kapınızı çalmıştır.

Diğer yandan akademisyen, emeklilik kavramını pek sevmez. Emekli olsa da, bir öğretim üyesi her zaman okumayı ve okutmayı, öğrenmeyi ve öğretmeyi sever ve sürdürür.  Hocanın yaşamı ancak bu etkinliklerle anlamlı olur. Emekli olan ve hâlâ ders veren Zeynel Kıran hocamız tüm bu bahsettiklerimizin somut bir örneğidir. Emeklilik döneminde vermekte olduğu doktora dersinin hazzını nasıl da heyecanlı ve müthiş bir coşku ile anlatmaktadır bizlere! Öğrencileri kitaplarını okumuş, kendisini araştırmış, çok güzel şeyler söylemişler ve dersinde ağzı açık dinlemiş hepsi O’nu.  Bir hoca için bundan daha güzel ne olabilir ki!

Hocamızın uzmanlık alanını bilmeyen yoktur. Dilbilim gibi zor ve soyut bir alanı insanlara tanıtmaya sevdirmeye çalıştı yıllarca. Gerçekten zor alandır dilbilim; ama belli bir donanımınız varsa, öğrencilerin hayranlıkla izlediği bir ders oluverir birden. Zeynel Kıran’ın dilbilim dersleri de böyledir. Dersin düzeyi hiç önemli değildir. İster lisans, ister yüksek lisans isterse doktora dersi olsun aynı hazzı alacağınız muhakkaktır. Hocamız her zaman çok düzenli ders notlarıyla gelir derslerine. Her derste konuya uygun ince nükteleri, esprileri, fıkraları vardır. Ama anlatılan her şey aslında dersinin bir parçasıdır.

Derslerinin bu denli zevkli geçmesinin bir bakıma aldığı eğitimle ve hocamızın kendisini mesleğine adamasıyla da ilişkili olduğunu söyleyebiliriz. Hocamız verimli bir doktora ve doktora sonrası dönem geçirmiştir. Bizim yıllar sonra kitaplarını okumaya çalıştığımız Nicolas Ruwet, Oswald Ducrot, Jacqueline Bastuji, Jacqueline Authier, André Martinet gibi dilbilimcilerden dersler almıştır. Ders aralarındaki minik sohbetlerinden öğrenebildiğimiz kadarı ile Zeynel Kıran, 1980-1981 döneminde Avrupada dilbilimdeki yeni gelişmeleri yerinde gözlemleyebilmek için Fransa’ya gitmiştir. Paris’te Nanterre (Paris X) Üniversitesinde ve Ecole Pratique des Hautes Etudes’de önemli kuramcılarla çalışmış, onların derslerine katılarak işlevsel dilbilim, edimbilim ve sözceleme dilbilimi alanlarındaki seminerlerini izlemiştir. Sonrasında hocamız bu bilgileri ülkemizde öğrencileriyle cömertçe paylaşır. Bu değerli paylaşımları için tüm öğrencileri adına hocamıza sonsuz teşekkür ediyoruz.

Bu bir armağan kitaptır. Yazılarındaki bilimsellik ölçütlerinin dostlarının hocamıza olan sevgilerinin, öğrencilerinin ise saygılarının en anlamlı “gösterge”si olduğunu düşünmekteyiz.

Doktora öğrencilerinin ilklerinden ben V. Doğan GÜNAY ve sonuncusu ben Songül ASLAN KARAKUL sayın hocamızın düşsellikle kurguladığı hayatını gerçekleştirme mutluluğuna kavuşan ender insanlardan olma ayrıcalığının daimi olmasını temenni ederiz. - Prof. Dr. V. Doğan Günay ve Dr. Songül Aslan Karakul

Türkiye'nin İnternet kitapçısı TDK: Türkçe Ders Kitapları ---> www.tdk.com.tr               şimdi temin et

İçindekiler

Özgeçmiş  xi

Prof. Dr. Zeynel Kıran’ın Akademik Yaşamı      xv

V. Doğan Günay - Prof. Dr. Zeynel Kıran ile Dilbilim ve Dil Öğretimi Üzerine Söyleşi I     19

Songül Aslan Karakul - Prof. Dr. Zeynel Kıran ile Dilbilim ve Dil Öğretimi Üzerine Söyleşi II         25

Nadir Engin Uzun - Dillerin Toplumdilbilimsel Statüleri ve Türkiye’deki Diller        29

İclâl Ergenç - Anadili Bilinci, Düşünce Üretimi ve Geleceğin Eğitim Kurumları       53

Mehmet Baştürk - İkinci Dil Öğrenenlerin Dil Eğitiminden Beklentileri 61

Zeynep Oral - Görsel ve Uzamsal Bir İletişim Aracı Olarak İşaret Dili   79

Ece Korkut - Bile: Kullanım Değerleri “Bile” Kullanımında Önvarsayımlar ve İmalı Anlamlar         93

Havva Özçelebi - Fransa’da Söylem Çözümlemesi Uygulamaları ve Öne Çıkan Kavramlar   121

Duygu Öztin Passerat - Siyasal Söylemde Duyguların Yeri ve Önemi    147

İrem Onursal Ayırır - Türkçe Metinlerde Bağdaşıklık ve Tutarlılık        163

V. Doğan Günay - Değer, Değer Yargısı ve Metin       177

Kubilay Aktulum - Folklorun Evrenselleri 199

Kemal Özmen - Yazmak ya da Yaz (A) mamak    221 

Jale Erlat - Ortaçağ Fransa’sında Kadının Durumu ve Le Roman de la Rose- Gül’ün Romanı       227

Eylem Aksoy Alp - Dilde Sadeliğin Gücü: Annie Ernaux Örneği        235

Gülnihal Gülmez - Türkçe’de Dolaylı Serbest Anlatım: Çevirmenin Sezgisi ve Yazarın Seçimi 243

Arsun Uras Yılmaz, Selim Yılmaz, Burak Özsöz - Çeviride Dilbilimsel Yaklaşımın Önemi: Sözlü Türkçede Soru Biçimleri ve İngilizce Çevirileri    263

Pınar Güzelyürek Çelik - Fantastik Yazın Türü Çevirisine Bir Örnek: Karpatlar Şatosu ve Türkçe Çevirileri   283

Mini Albüm    294

Türk Dili üzerinde kitaplarımız; Türk Dili, Türkiye Türkçesi...

Etkileşimli ve Eleştirel Okuma Teknikleri - Oya ADALI

Türkçe Dil ve Edebiyat Terimleri Sözlüğü - Yusuf ÇOTUKSÖKEN

İletişim ve Dil - Prof. Dr. V. Doğan GÜNAY

Metin Bilgisi - Prof. Dr. V. Doğan GÜNAY

Türkçe Anlamdaşlar ve Karşıtanlamlılar Sözlüğü - Yusuf Çotuksöken

Türkiye Türkçesi'nin Ekleri - Yusuf ÇOTUKSÖKEN

Anlambilime Giriş: Temel Kavramlar - Prof. Dr. Veysel KILIÇ

Türk Dili Dersleri    Cilt I. Güz Dönemi - Yusuf ÇOTUKSÖKEN

Türk Dili Dersleri    Cilt 2. Bahar Dönemi - Yusuf ÇOTUKSÖKEN

Biçimbilim: Temel Kavramlar - Prof. Dr. Nadir Engin UZUN

Türkçe Yazım Kılavuzu - Yusuf ÇOTUKSÖKEN

Sözün Işığı: Uygulamalı Noktalama Bilgileri - Osman BOLULU

Türkiye Türkçesinde Biçimbirimler - Oya ADALI  

Türkiye Türkçesinde Kök-Ek Bilesmeleri - Prof. Dr. Ömer DEMIRCAN

Türk Dilinde Çatı  - Prof.Dr. Ömer DEMiRCAN

Türkçe Yazılı ve Sözlü Anlatım - Yusuf ÇOTUKSÖKEN

Türkiye Türkçesinin Sözdizimi - Neşe ATABAY, Sevgi ÖZEL ve Ayfer ÇAM

Sözcük Türleri - Neşe ATABAY, Sevgi ÖZEL ve Dr. İbrahim KUTLUK

Türkçe Üzerine: Denemeler ve Elestiriler - Yusuf ÇOTUKSÖKEN

Dilin Işlevleri ve İletişim - Prof. Dr.Veysel KILIÇ

Uygulamalı Türk Dili (Üniversite Öğrencileri için) - 2 Cilt birarada - Yusuf ÇOTUKSÖKEN

Uygulamalı Türk Dili (Üniversite Öğrencileri için) Cilt I - Yusuf ÇOTUKSÖKEN

Uygulamalı Türk Dili (Üniversite Öğrencileri için) Cilt II - Yusuf ÇOTUKSÖKEN

Türk Dili Dersleri  Cilt I - Yusuf ÇOTUKSÖKEN

Türk Dili Dersleri  Cilt II - Yusuf ÇOTUKSÖKEN

Osmanlı Türkçesi Alıştırmaları - Dr. Ali ŞEYLAN

Türkçenin Çırpınışı - Dr. Nidai Sulhi ATMACA

Sözün Isığı: Uygulamalı Noktalama Bilgileri - Osman BOLULU

İnsan Hakları ve Felsefe - Prof. Dr. Betül ÇOTUKSÖKEN

Dil ve Ekin - Prof. Dr. Aydın KÖKSAL

Akademik Kitaplar - Türk Dili Kitapları - Üniversite Ders Kitapları - Dilbilim Kitapları