Çağdaş Endüstri Mühendisliği

Editör: Prof. Dr. Ercan ÖZTEMEL

Bölüm Yazarları: Prof. Dr. Adil Baykasoğlu (Dokuz Eylül Üniversitesi), Prof. Dr. Derviş Karaboğa  (Erciyes Üniversitesi), Prof. Dr. Ercan Oztemel (Marmara Üniversitesi), Prof. Dr. Harun Taşkın (Sakarya Üniversitesi), Prof. Dr. Özalp Vayvay (Marmara Üniversitesi), Prof. Dr. Toros Rifat Çölkesen (Post-EDU Institute, DaisyScience), Prof. Dr. Türkay Dereli (İskenderun Teknik Üniversitesi ve Gaziantep Üniversitesi), Prof. Dr. Umut Tuzkaya (Yıldız Teknik Üniversitesi), Prof. Dr. Yasemin Claire Erensal (Özyeğin Üniversitesi), Prof. Dr. Bahar Sennaroğlu (Marmara Üniversitesi), Doç. Dr. Gülfem Tuzkaya  (Marmara Üniversitesi), Dr. Mehmet Emin Aydın (Üniversity of West of England), Doç. Dr. Mustafa Batuhan Ayhan (Marmara Üniversitesi), Doç. Dr. Serol Bulkan (Marmara Üniversitesi), Doç. Dr. Ufuk Cebeci (İstanbul Teknik Üniversitesi),  Doç. Dr. Alptekin Durmuşoğlu  (Gaziantep Üniversitesi), Dr. Öğr. Üyesi Koray Altun (Bursa Teknik Üniversitesi), Dr. Öğretim Üyesi Seher Arslankaya (Sakarya Üniversitesi), Dr. Öğr. ÜyesiTülay Korkusuz (Sakarya Üniversitesi), Dr. Öğr. Üyesi Esra Tekez ( Sakarya Üniversitesi), Dr. Öğr. Üyesi Serkan Altuntaş (Yıldız Teknik Üniversitesi), Dr. Ahmet Temiroğlu (Özen Mensucat Boya), Dr. Semih Özel (Marmara Üniversitesi), Dr. Zeynep Tuğçe Kalender (Marmara Üniversitesi), Dr. Öğr. Üyesi Beyza Görkemli (Erciyes Üniversitesi), Dr. Öğr. Üyesi Fehmi Burçin Ozsoydan (Dokuz Eylül Üniversitesi), Mehmet Önder (UYUMSOFT Bilişim Sistemleri), Rahşan Özhan Sezer (LCW Taha Giyim), Yük. Müh. İlknur Karaca (Marmara Üniversitesi), Yük. Müh. İsmet Karacan (Marmara Üniversitesi)

ISBN: 978-605-9594-56-1, 762 sayfa, (16,5x24 cm2), 80 gr 1. hamur kağıt, Eylül 2019

Çağdaş Endüstri Mühendisliği İçindekiler PDF indir

Arka kapak yazısı.

Bu kitabın her bölümü Endüstri Mühendislerine çok önemli katma değer sunan yeni yaklaşımları sunmaktadır; son zamanlarda sorunlara çözümler üretmek üzere geliştirilmiş yeni endüstri mühendisliği yaklaşımlarını ele almaktadır. Bilindiği gibi geleneksel endüstri mühendisliği teknikleri daha önceki “Endüstri Mühendisliğine Giriş” isimli kitabımızda açıklanmıştı; bu yöntemler işletmelerde hala etkin bir şekilde kullanılmaktadır. Ancak bu teknikler sorunların tamamını çözmek için yeterli olmamaktadır! Yeni yaklaşımlara ve yeni yöntemlere ihtiyaç duyulmaktadır; yani yeni gelişmelere ışık tutacak bilgilere ihtiyaç duyulmaktadır; işte bu kitap da bu ihtiyacı gidermek üzere hazırlanmıştır.

Bu kitapta sunulan yaklaşımlar, yöntemler ve metodolojiler bir taraftan Endüstri 3.0 toplumlarını yaşamlarını devam etmelerinde kullanılabilecek diğer taraftan ise Endüstri 4.0 toplumuna geçişi destekleyecek niteliktedir. Hem stratejik hizalanma gibi yönetim unsurlarına odaklanan yaklaşımlar açıklanmış hem de dinamik çizelgeleme ve meta sezgiseller gibi teknik yoğun yöntemlere yer verilmiştir. Mümkün olduğunca günümüzün yaygın olarak kullanılan endüstri mühendisliği yaklaşımları ele alınmıştır. Ayrıca her mühendisin mutlaka zaman zaman bakması gereken bir eser olma niteliğindedir.

Önsöz.

Bundan tam 38 yıl önce öğrenci olarak Endüstri Mühendisliği bölümüne kayıt olduğum zaman Endüstri Mühendisliği gelecek 20 yılın en popüler 3 mesleği arasında sayılırdı. Aradan geçen süre bunu hiç değiştirmedi. 20 yıl önce bu soru sorulduğunda yine gelecek 20 yılın en popüler 3 mesleğinden birisi olmaya devam etti. 10 yıl öncede öyle idi. Bugünde gelecek 20 yılın en popüler 3 mesleği sayılsa birisi Endüstri Mühendisliği olacaktır. Birçok mesleğin artık tarih olduğu günümüzde endüstri mühendisliği bu derece canlı tutan şey aslında mesleğin kendi kendisini günün koşullarına göre sürekli güncelleyebilme kabiliyetinin yüksek olmasından kaynaklanmaktadır. Özellikle çok yönlü düşünebilme ve olayları farklı açılardan değerlendirme kabiliyetini mesleğin temel gereksinimi gören bir bilim dalı olmasındandır. Diğer yandan her türlü probleme çözüm önerisi oluşturabilme kabiliyetinin bu mühendislere kazandırılması da “çözüm bekleyen sorunlar oldukça” mesleğe talebin yüksek olmasına yol açmaktadır. Dahası endüstri mühendisleri her türlü olayı ölçebilme kabiliyetine sahiptir. Bilinen meşhur “ölçemez iseniz yönetemezsiniz” gerçeğinin bir neticesi olarak meslek yaşamını her geçen gün daha fazla bir ilgi ile sürdürmektedir.

Endüstri Mühendisliği yaşamına devam edecektir. Ancak endüstri mühendislerinin başarılı olabilmeleri gelişmeleri yakından takip etmeleri yeni çözüm yöntemlerini görmeleri, anlamaları ve kendilerinin onlar üzerine yeni özüm yöntemleri geliştirebilme kabiliyetine sahip olmalarına bağlı olacaktır. Hayat her geçen gün daha karmaşıklaşmaktadır. Ürünlerin boyutları küçülmekte ama marifetleri büyümektedir. Önceleri 15-20 ürünün gerçekleştirdiği işlevleri tek başına gerçekleştiren ürünler icat edilmektedir. 30 sene önce 1 milyon dolar ödeyerek alınacak hizmetleri artık 1000 dolar ödeyerek bir cep telefonu ile alabilen bir toplumda 20 sene öncesinin endüstri mühendisliği yaklaşımları ile devam edilemeyeceğinin çok iyi anlaşılması gerekmektedir.

Bu gerçekten hareket ile bu kitapta son zamanlarda sorunlara çözümler üretmek üzere geliştirilmiş yeni endüstri mühendisliği yaklaşımlarının endüstri mühendisi olmuş ya da olacak olanlara aktarılması hedeflenmektedir. Geleneksel endüstri mühendisliği teknikleri daha önce “Endüstri Mühendisliğine Giriş” isimli kitapta açıklanmıştı. Bu yöntemler hala işletmelerde etkin bir şekilde kullanılmaya devam etmektedir. Ancak sorunların tamamını çözmek için yeterli olmamaktadır. Yeni yaklaşımlara, yeni yöntemlere ihtiyaç duyulmaktadır. Yeni gelişmelere ışık tutacak bilgilere ihtiyaç bulunmaktadır. Bu ihtiyacı gidermek üzere bu kitap hazırlanmıştır.

Özellikle Endüstri 4.0 gibi toplumsal dönüşümlerin çok sık konuşulduğu ve yaşandığı günümüzde olayları anlama çözümler üretme, bilgisayarın hesaplama gücünden istifade ederek gerçekleştirilen veri operasyonlarına bilgiyi işleyebilme yeteneğinden farklı boyutlarda istifade edebilme doğal olarak endüstri mühendisliği biliminin de kendisini uyarlamasını zorunlu kılmaktadır. Endüstri mühendisleri bu gelişmelere kayıtsız kalamayacakları gibi aslında bu değişimin dinamosu olmak durumundadır. Günümüz endüstri mühendisleri başarılı olmak istiyorlar ise değişimi izlemekle yetinmeyip aynı zamanda değişimi peşinden sürükleyebilmenin çabası içerişinde olmaları gerekir. Bunu gerçekleştirmenin en etkin yolu ise olaylara farklı açılardan bakabilecek yöntemler geliştirebilmektir. Gelecekte günümüz mühendislerinin yapacakları birçok işleri robotlar yapacağına göre robotlarında bir mühendis gibi çalışabilecekleri yol ve yöntemleri belirlemek üzere çalışmalar yapmalarıdır. Otonom sistemler geliştirme yönünde beceri kazanmalarıdır. Bu ise ancak bilgiyi işleyebilecek ve günün ihtiyaçlarına çözüm üretecek yeni yaklaşımlar oluşturmak ile mümkün olabilir.

Günümüz Mühendisleri toplumsal dönüşümün tam ortasındadır. Bir taraftan geleneksel yöntemler ve otomasyon sistemleri ile yaşamlarına devam etmek diğer taraftan otonom sistemleri yavaş yavaş iş hayatının ortasına çekmek durumundadırlar Bu özellikle endüstri mühendislerine bir taraftan önemli fırsatlar sunarken diğer taraftan ayak uyduramama sıkıntısı getirmektedir. Bugün için çok önemli olan bir bilgi yarın önemsiz olabilmekte, bugün önemi olmayan bir bilgi ise yarın çok önemli olabilmektedir. Bugün yaygın olarak kullanılan bir yöntem yarın çok etkili bir yöntem olmaktan çıkabilmektedir. Bilgisayarların hayata hâkimiyeti küçük robotlar şeklinde her geçen gün artmaktadır. Endüstri Mühendisleri de bu değişim ve dönüşümün tam merkezinde olmalı ve ilgili gelişmeleri yakından takip etmeli, yaşamalı hatta değişimi kendileri tetiklemelidir. Mevcut bilgileri ile bunu gerçekleştirmeyeceklerini anlamaları gerekmektedir. Problemlere sadece analitik yöntemler ile çözüm üretmenin yeterli olmayacağı daha çok kendi sezgisel yaklaşımlarının etkili sonuçlar doğuracağı günlere doğru gidildiğinin farkında olmalıdırlar. Bugün kendi yaptıkları birçok çalışmayı gelecekte robotlara devredeceklerinin farkında olarak, bu robotların bir mühendis edası ile olaylara yaklaşacak bilgi işleme kabiliyetlerine kavuşmasına odaklanmalıdırlar. Bu bir taraftan toplumsal dönüşüm yakından destekleyeceği gibi diğer yeni problem çözme yöntemleri oluşturma yolunu açacak ve endüstri mühendisliği güncel öneminin koruyacaktır. Bugün olduğu gibi gelecekte de en önemli mesleklerden birisi olmaya devam edecektir.

Bu kitapta sunulan yaklaşımlar, yöntemler, metodolojiler bir taraftan Endüstri 3.0 toplumlarını yaşamlarını devam etmelerinde kullanılabilecek (kurumsal kaynak planlaması ve iş zekâsı uygulamaları gibi), diğer taraftan ise Endüstri 4.0 toplumuna geçişi destekleyecek (çok etmenli imalat gibi) niteliktedir. Hem stratejik hizalanma gibi yönetim unsurlarına odaklanan yaklaşımlar açıklanmış hem de dinamik çizelgeleme ve meta sezgiseller gibi teknik yoğun (operasyonel) yöntemlere yer verilmiştir. Mümkün olduğunca günümüzün yaygın olarak kullanılan endüstri mühendisliği yaklaşımları ele alınmıştır. Ancak mühendislerin hayatında olan ama burada açıklanmayan daha birçok yaklaşımın olduğu da unutulmamalıdır. Kitap her ne kadar Endüstri Mühendisliği şemsiyesi altında sunulsa da diğer mühendislik bilimlerinin de çok istifade edeceği yaklaşımları içermektedir. Her mühendisin mutlaka zaman zaman bakması gereken bir eser olma niteliğindedir.

Kitabın sahip olduğu bu içerik ile çağdaş endüstri mühendisliği yaklaşımlarını takip etmekte zorlanan başta endüstri mühendisleri olmak üzere tüm mühendislik alanlarında kullanılabilecek bir rehber olacağı değerlendirilmektedir. Ancak mühendislerin şunu çok iyi bilmeleri gerekir ki bu yöntemlerde zaman içerisinde artık “eski” olacaklardır. Endüstri Mühendislerinin burada gördükleri yöntemlerin üzerine yeni yöntemler geliştirme gayretlerinin devam etmesi gerekecektir. Zaman içerisinde daha yeni yaklaşımları açıklayacak eserler de yazılacaktır.

Kitabın yazılması sırasında büyük özveriler ile destek veren başta sevgili Eşim, çocuklarım ve Dr. Semih Özel olmak üzere herkese çok teşekkür ederim. Onların desteği kitabın tamamlanması için çok gerekli idi. Yoksa bu kitabın oluşması çok zor olurdu. Diğer yandan kitap içerisinde bölüm yazarak bilgisi deneyim ve tecrübelerini okurlara aktarmak üzere gayret gösteren tüm hocalarıma, pratik hayatın içerisinde endüstri mühendisliği çalışmalarını yaşayarak deneyimlemiş dostlarıma da ayrı ayrı teşekkür ederim. Her bir bölüm kendi içerisinde bir kitap kadar bilgi içermektedir. Her bölümde Endüstri Mühendislerine katacak çok önemli yaklaşımlar anlatılmaktadır. Kalemlerine, beyinlerine sağlık olsun. Gelecek zamanlarda da böyle güzel eserlere birlikte imza atmak dileği ile kitabın Endüstri Mühendisliği başta olmak üzere mühendislik camiasına hayırlı olmasını dilerim.

Prof. Dr. Ercan Öztemel

İÇİNDEKİLER

Önsöz

Bölüm 1. Çağdaş Endüstri Mühendisliğine Genel Bakış: Yeni Yaklaşımlar, Sistemler ve Yöntemler

Prof. Dr. Ercan ÖZTEMEL ~ Marmara Üniversitesi

1.1. Toplumsal Dönüşüm

1.2. Endüstri Mühendisleri ve Dönüşüm

1.3. Otomasyon ile Otonom Sistemler

1.4. Değişim ve Dönüşümün Temel Yaklaşımları

1.5. Sonuç

Bölüm 2. Sanayi Toplumundan Bilgi Toplumuna Geçiş

Prof. Dr. Yasemin Claire ERENSAL ~ Özyeğin Üniversitesi

2.1. Bilgi Kavramı Hakkındaki Tartışmalar

2.2. Akıl Paradigmasının Dönüşümü

2.3. Örgüt Paradigmasının Dönüşümü

2.4. Bilgi Ekonomisinde Öğrenmenin Rolü

2.5. Bilgi Yönetiminin Güçlendiricileri

2.6. Enformasyon Yönetimi ile Bilgi Yönetiminin Karşılaştırılması

2.7. Yararlı Bilginin Özellikleri Nelerdir?

2.8. Yararlı Bilgi Sistemleri İçin Bilgi Mimarisi

2.9. Eylemsel Bilgi/Bilgi Sistemlerinin Özellikleri Nelerdir?

2.10. Bilgi Yönetiminde Yeni Görev Tanımları- Farklı Roller

2.11. Bir Bilgi Organizasyonuna Dönüşmek

2.12. Çalışma Soruları

Bölüm 3. İşletmelerde Bilgi Yönetimi

Dr. Öğretim Üyesi Seher ARSLANKAYA ~ Sakarya Üniversitesi

3.1. Bilgi ve Bilgi Yönetimi Kavramı

3.1.1. Bilgi, Enformasyon ve Veri Kavramı

3.1.2. Bilginin Sınıflandırılması

3.1.3. Bilgi Toplumu

3.1.4. Bilgi Ekonomisi (Yeni Ekonomi)

3.1.5. Entelektüel Sermaye Kavramı

3.1.5.1. Entelektüel Sermayenin Temel Öğeleri

3.1.5.2. Entelektüel Sermayenin Ölçülmesi

3.1.5.2.1.Entelektüel Sermayenin Ölçülmesinde Göstergeler

3.2. Bilgi Teknolojileri

3.3. Bilgi Yönetimi ve Bilgi Yönetimi Bileşenleri

3.3.1. Bilgi Yönetiminin Amacı

3.3.2. Bilgi Yönetiminin Özellikleri

3.3.3. Bilgi Yönetiminin Avantajları

3.3.4. Bilgi Yönetiminin Zorlukları

3.3.5. Bilgi Yönetimi Sistemleri

3.4. Bilgi Kültürü ve Bilgi Kaldıraçlama

3.5. Etkin Bilgi Yönetimi Değerlendirme Kriterleri

3.6. Bilgi Yönetimi Konusundaki Mevcut Uygulamalar

       ile ilgili Genel Bir Değerlendirme

3.7. Bilgi Yönetimi Modelleri

3.8. Kurumsal Bilgi Yönetimi Modeli (KBYM) ve Bir Uygulama

3.8.1. Bilişim Altyapısı

3.8.2. Bilgi Yönetimi Süreçleri

3.8.3. Bilginin Gösterimi

3.8.4. Bilginin Planlanması

3.8.5. Bilgi Yönetimi Stratejileri

3.8.6. Bilgi Organizasyonu

3.8.7. Bilgi Kültürünün Oluşturulması

3.8.8. Bilgi Kaldıraçlama

3.8.9. Bilgi Yönetimi Uygulamalarının Değerlendirilmesi

3.8.10. Kurumsal Bilgi Yönetimi Modeli (KBYM) bir uygulama

3.9. Özet

3.10. Çalışma Soruları

Bölüm 4. Kurumsal Kaynak Planlama ve İş Zekâsı Sistemleri

Mehmet ÖNDER ~ Uyumsoft Bilişim Sis. ve Tek. Tic. A.Ş.

4.1. Kurumsal Kaynak Planlama Sistemleri

     4.1.1. Finans Yönetimi

     4.1.2. Tedarik Zinciri ve Lojistik Yönetimi

     4.1.3. Satış Yönetim Sistemi

     4.1.4. İnsan Kaynakları Yönetimi

4.1.4.1. ERP Sistemlerinin Temel Nitelikleri

4.1.4.2. Kurumsal Kaynak Planlama Sistemleri Segmentasyonu

4.1.4.3. ERP Sistemlerinin Yararları

4.1.4.4. ERP Projelerinin Başlatılmasında Dikkat Edilecek Konular

4.2. İş Zekâsı

4.2.1. İş Zekâsının Bileşenleri

4.2.2. İş Analitiği ve İş Zekâsı İlişkisi

4.2.3. İş Zekâsı Teknikleri

4.2.4. Yönetim Bilişim Sistemleri ve Zeki Karar Destek Sistemler

4.2.5. İş Zekâsı Projelerin Başarısı İçin Dikkat Edilecek Konular

4.3. Özet

4.6. Çalışma Soruları

Bölüm 5. Stratejik Planlama ve Süreç Yönetimi

Dr. Semih ÖZEL ~ Marmara Üni. ve Rahşan ÖZHAN SEZER ~ LCW Taha Giyim

5.1. Temel Tanımlar, Süreç ve Strateji

5.1.1. Süreç

5.1.2. Strateji

5.2. Süreç Yönetimi ve Stratejik Planlama

5.2.1. Süreç Yönetimi

5.2.2. Strateji Yönetimi ve Stratejik Planlama

5.3. Stratejik Planlama Aracı olarak BSC Yöntemi

5.4. Strateji Uyumlu Süreç Yönetimi ve Hizalanma

5.5. Süreç İyileştirme ve Performans Değerlendirme

5.6. Sonuç

5.7. Çalışma Soruları

Bölüm 6. İşletmelerde Sürekli İyileştirme ve Geliştirme

Dr. Ahmet TEMİROĞLU ~ Özen Mensucat Boya Terbiye İşl. A.Ş.

6.1. İşletmelerde Sürekli İyileştirme

6.2. Sürekli İyileştirme ve Geliştirme Sistematiği

6.3. Yönetim Felsefesi Olarak Sürekli İyileştirme

6.3.1. Toplam Kalite Yönetimi

6.3.2. Toplam kalite yönetiminin bileşenleri

6.4. Toplam Verimli Bakım

6.5. İyileştirme ve Geliştirme Yöntemleri

6.5.1. Kaizen Yöntemi

6.5.2. Kalite Çemberleri

6.5.3. Proje Grupları

6.5.4. Değişim Mühendisliği

6.6. Bilimsel Yöntemler

6.7. Özet

6.8. Çalışma Soruları

Bölüm 7. Yalın Üretim ve Altı Sigma

Doç. Dr. Ufuk CEBECİ ~ İstanbul Teknik Üniversitesi

7.1. İmalat Sistemlerinin Karşılaştırılması

7.2. Yalın Üretim Sisteminin Avantajları

7.3. Hücresel İmalat Sistemleri

7.3.1. Hücresel Üretim

7.3.2. Smed

7.4. Değer Akış Analizi

7.4.1. Değer Akışı Haritalandırma

7.4.2. Mevcut Durumun Haritası

7.4.3. Gelecek Durumun Haritası

7.5. Kanban Çekme Sistemi

7.6. Çekme Sistemi

7.7. Poka - Yoke (Hata Önleyici Düzenekler)

7.7.1. Poka - Yoke Sisteminin Araçları

7.7.2. Poka - Yoke Sisteminin Kurulmasını Gerektirecek Hatalar

7.7.3. Poka - Yoke Çeşitleri

7.7.4. Poka - Yoke’nin Temel Prensipleri

7.8. Altı Sigma

7.8.1. Altı Sigma’nın Amaç ve Araçları

7.8.2. Altı Sigma Kalite Seviyesi

7.8.2.1. Değişkenlik-Varyans İyileştirme Olanağı

7.8.3. Altı Sigma Uygulama Metodolojisi

7.8.3.1. Altı Sigma Uygulamasının Temel Aşamaları

7.8.4. Yalın Yönetim ve Altı Sigma İlişkisi

7.9. Çalışma Soruları

Bölüm 8. Kalite ve Değer Mühendisliği

Prof. Dr. Bahar SENNAROĞLU ~ Marmara Üniversitesi

8.1. Değerin Tanımı

8.2. Değer Metodolojisi

8.3. Fonksiyonel Analiz Sistem Tekniği (FAST)

8.3.1. FAST Diyagramı

8.3.2. Fonksiyon Diyagramı

8.3.3. FAST ile maliyet değerlendirme ve güvenilirlik çalışması

8.4. Özet

8.5. Çalışma Soruları

Bölüm 9. İşletmelerde Değişim Yönetimi

Doç. Dr. Mustafa Batuhan AYHAN ~ Marmara Üniversitesi

9.1. Değişim Nedir?

9.2. Değişim Yönetimi Ve Önemi

9.3. Değişim Yönetim Modelleri

9.3.1. Lewin Değişim Modeli 

9.3.2. Mckınsey 7-S Modeli

9.3.3. Beckhard ve Harris Modeli

9.3.4. Kotter Modeli

9.4. Clarke ve Garside

9.4.1. Adkar

9.5. İmalat Sistemleri İçin Bir Değişim Yönetim Modeli

9.6. Uygulama Örneği

9.6.1. Teknolojik Değişim

9.6.1.1. Teknolojik Tahmin

9.6.1.2. Teknolojik Yenilikçilik

9.6.1.3. Teknolojik Adaptasyon

9.7. Süreç Değişimi

9.7.1. Birim Üretim Zamanı Değişimi

9.7.2. Birim Üretim Maliyeti Değişimi

9.7.3. Toplam Darboğaz Oranı Değişimi

9.7.4. Ortalama İşçi Verimliliği Değişimi

9.8. Yönetimsel Değişim

9.9. Müşteri Tabanlı Değişim

9.10. Çevresel Değişim

9.11. Değişim Yöntemi Yol Haritası

9.12. Sonuç

9.13. Çalışma Soruları

Bölüm 10. İnovasyon Yönetimi ve Yeni Ürün Geliştirme

Prof. Dr. Özalp VAYVAY ~ Marmara Üniversitesi ve Dr. Zeynep Tuğçe KALENDER ~ Marmara Üniversitesi

10.1. İnovasyon Yönetimi

10.1.1. Değişim Mühendisliği

10.1.2. Kalite Fonksiyon Açınımı

10.1.3. Eş Zamanlı Mühendislik

10.2. İnovasyon Türleri

10.2.1. Açık İnovasyon

10.3. Yeni Ürün Geliştirme

10.3.1. Yeni Ürün Geliştirme Sürecinin Yönetimi

10.4. Özet

Bölüm 11. İşletmelerde Yetkinlik Değerlendirmesi

Dr. Semih ÖZEL ~ Marmara Üniversitesi

11.1. Giriş

11.2. İşletmelerde Yetkinlik Değerlendirmenin Önemi

11.3. Yetkinlik Kavramı ve Ölçme Değerlendirme

11.4. İşletmelerde Yetkinliğin Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi

11.4.1. Yetkinlik Değerlendirme Modeli ASME

11.5. Yetkinlik Değerlendirme Bileşenleri

11.5.1. Teknolojik Yetkinlik

11.5.2. Finansal Yetkinlik

11.5.3. Stratejik Yetkinlik

11.5.4. Entelektüel Yetkinlik

11.5.5. Araştırma & Geliştirme ve İnovasyon Yetkinliği

11.6. Ön değerlendirme ve Sektör Ağırlıklarının Belirlenmesi

11.6.2. Yetkinlik Düzeyi belirleme ve Puanlama

11.6.3. Yetkinlik Fonksiyonunun Tanımlanması

11.6.4. Yetkinlik Skorlama

11.6.5. Zeki Yetkinlik Değerlendirme

11.7. Sonuç ve Öneriler

Bölüm 12. Teknoloji Tahmini ve Yayılımı

Prof. Dr. Türkay DERELİ ~ İskenderun Teknik Üni. ve Gaziantep Üni. ve Doç. Dr. Alptekin DURMUŞOĞLU ~ Gaziantep Üniversitesi

12.1. Teknoloji Tahminin Önemi ve Rolü

12.2. Teknoloji Tahminin Yöntemleri

12.2.1. Delphi Yöntemi

12.2.2. Senaryo Analizi

12.2.3. Analoji Modelleri

12.2.4. Alaka Ağaçları

12.2.5. Vaka Analizi

12.3. Teknoloji Difüzyon Modelleri

12.3.1. Bass Modeli

12.3.2. Fisher-Pry Modeli

12.3.3. Gompertz Modeli

12.3.4. Lojistik/Pearl Modeli

12.4. Model Performansı Ölçümü

12.5. Hibrid Modeller

12.6. Nihai Değerlendirmeler

12.7. Özet

12.8. Çalışma Soruları

Bölüm 13. Müzakere ve Müşteri İlişkileri

Dr. Öğretim Üyesi Koray ALTUN ~ Bursa Teknik Üniversitesi ve Prof. Dr. Türkay DERELİ ~ İskenderun Teknik Üni. ve Gaziantep Üni.

13.1. Müşteri İlişkileri

13.2. Çok Kriterli Müzakere

13.2.1. Modified Even-Swaps

13.3. Müşteri ile Birlikte Geliştirme

13.3.1. NegoQFD: Müzakere Tabanlı Kalite Fonksiyon Göçerimi

13.4. Özet

13.5. Çalışma Soruları

Bölüm 14. Küresel Tedarik Ağı ve Lojistik

Prof. Dr. Umut TUZKAYA ~ Yıldız Teknik Üniversitesi ve Doç. Dr. Gülfem TUZKAYA ~ Marmara Üniversitesi

14.1. Tedarik Zinciri Yönetimi ve Tedarik Ağı

14.2. Lojistik Yönetimi

14.3. Tedarik Ağlarının Amaçları ve Karar Aşamaları

14.3.1. Tedarik Ağlarında Amaçlar

14.3.2. Tedarik Ağlarında Karar Aşamaları

14.4. Çok Aşamalı Tedarik Ağı Tasarımında İki Seviyeli Prog. Yaklaşımı 

14.4.1. İki Seviyeli Programlama

14.4.2. Örnek Tedarik Ağı Modeli

14.4.3. Model Formülasyonu

14.4.4. Sayısal Örnek

14.5. Sonuç

14.6. Çalışma Soruları

Bölüm 15. Sosyal Ağ Analizi ile Teknolojilerin İncelenmesi

Doç. Dr. Serkan ALTUNTAŞ ~ Yıldız Teknik Üniversitesi, Prof. Dr. Türkay DERELİ ~ İskenderun Teknik Üni. ve Gaziantep Üni.

15.1. Teknolojilerin İncelenmesinin Önemi

15.2. Sosyal Ağ Analizine Giriş

15.3. Yaygın Kullanılan Ağ Ölçütleri

15.3.1. Ağ Görselleştirme

15.4. Sosyal Ağ Analizinin Teknoloji Yönetimindeki Uygulamaları

15.4.1. Sosyal Ağ Analizinin Teknoloji İncelenmesinde Kullanımı

15.5. Özet

Bölüm 16. Sistem Modelleme Dilleri

Prof. Dr. Toros R. ÇÖLKESEN ~ Post-Edu Instutute

16.1. Sistem Modelleme Dili SysML ve UML

16.2. UML ile Yazılım Sisteminin Tam İfadesi

16.3. Modelleme Dilleri ve UML

16.4. Yazılım Modelleme Dillerinde Kullanılan Simgeler

16.4.1. Yapısal Şekiller ve Simgeler

16.4.2. İlişki Simgeleri

16.5. Birleşik Modelleme Dili UML

16.5.1. Kullanım Senaryosu Şeması

16.5.2. Sınıf Şemaları

16.5.3. Ardışıklık Şeması

16.5.4. Durum Makinası Şeması

16.5.5. Nesne Şeması

16.5.6. Bileşen Şeması

16.5.7. Yerleştirme/Konuşlandırma Şeması

16.5.8. Diğer Şemalar:  Etkinlik, Zamanlama, Profil, Paket

13.6. Özet

16.7. Çalışma Soruları

Bölüm 17. Meta Sezgisel Yöntemler ve Makine Öğrenmesi

Prof. Dr. Derviş KARABOĞA ~ Erciyes Üniversitesi ve Dr. Öğr. Üyesi Beyza GÖRKEMLİ ~ Erciyes Üniversitesi

17.1. Meta Sezgisellerin Endüstri Mühendisliği Problemlerinde Kullanımı

17.2. Tek Çözüm Tabanlı Meta Sezgiseller

17.2.1. Isıl İşlem Algoritması

17.2.1.1. Temel Alınan Yapı

17.2.1.2. Algoritma

17.2.2. Tabu Araştırma Algoritması

17.2.2.1. Temel Alınan Yapı

17.2.2.2. Algoritma

17.3. Popülasyon Tabanlı Algoritmalar

17.3.1. Evrimsel Algoritmalar

17.3.1.1. Genetik Algoritma

17.3.1.1.1. Temel Alınan Yapı

17.3.1.1.2. Algoritma

17.3.1.2. Diferansiyel Gelişim Algoritması

17.3.1.2.1. Algoritma

17.3.1.3. Yapay Bağışıklık Algoritması

17.3.1.3.1. Klonal Seleksiyon

17.3.1.3.2. Algoritma

17.3.2. Sürü Zekâsına Dayalı Algoritmalar

17.3.2.1. Karınca Koloni Algoritması

17.3.2.1.1. Gerçek Karıncaların Davranışları

17.3.2.1.2. Algoritma

17.3.2.2. Parçacık Sürü Optimizasyon Algoritması

17.3.2.2.1. Temel Alınan Yapı

17.3.2.2.2. Algoritma

17.3.2.3. Yapay Arı Kolonisi Algoritması

17.3.2.3.1. Gerçek Bal Arılarının Yiyecek Arama Davranışları

17.3.2.3.2. Algoritma

17.4. Özet

17.5. Çalışma Soruları

Bölüm 18. Dinamik Optimizasyon

Prof. Dr. Adil BAYKASOĞLU ~ Dokuz Eylül Üniversitesi  ve Dr. Öğr. Üyesi Fehmi Burçin ÖZSOYDAN ~ Dokuz Eylül Üniversitesi

18.1. Giriş

18.2. Dinamik Optimizasyon Problemleri ve Özellikleri

18.2.1. Genel Tanımlamalar

18.2.2. Dinamik Optimizasyon Problemlerinin Genel Özellikleri

18.2.3. Sıkça Kullanılan Performans Göstergeleri

18.2.4. Kıyaslama Problemleri

18.3. Geliştirilen Çözüm Yöntemleri ve Sınıflandırılması

18.3.1. Çeşitliliği Arttırma Tabanlı Yaklaşım

18.3.2. Çeşitliliği Korumak Tabanlı Yaklaşım

18.3.3. Hafıza/Bellek Tabanlı Yaklaşım

18.3.4. Çok Popülasyon Tabanlı Yaklaşım

18.4. Örnek Problemler

18.4.1. Sürekli Yapıdaki Örnek DOP

18.4.2. Kombinatorik Yapıdaki Örnek DOP

18.5. Tartışma ve Sonuç

Bölüm 19. Gerçek Zamanlı Çizelgeleme

Doç. Dr. Serol BULKAN ~ Marmara Üniversitesi

İlknur KARACAN ve İsmet KARACAN ~ Marmara Üniversitesi

19.1. Gerçek Zamanlı Sistem Nedir?

19.1.1. Gerçek Zamanlı Sistemlere Örnekler

19.1.2. Gerçek Zamanlı Sistemlerin Özellikleri

19.2. Gerçek Zamanlı Çizelgeleme

19.2.1. Çizelgelemede Kullanılan Notasyon ve Tanımlar

19.2.2. Amaç Fonk. Göre Çizelgeleme Türleri ve Prob. Karmaşıklığı

19.2.3. Basit Bir Model ve Modelin Çizelgelenmesi

19.2.4. Çizelgelemenin Uygunluk Koşulları

19.2.5. RM Çizelgeleme

19.2.6. EDF Çizelgeleme

19.2.7. LLF Çizelgeleme

19.3. Gerçek Zamanlı Problemler için Çizelgeleme Algoritmaları

19.3.1. Tek İşlemcili Çizelgeleme Algoritmaları

19.3.2. Çok İşlemcili Çizelgeleme Algoritmaları

19.4. Özet

Bölüm 20. Etmen Tabanlı Endüstriyel Sistemler

Dr. Mehmet Emin AYDIN ~ University of West England

20.1. Etmen Kavramı ve Teknolojisi  

20.2. Bir Zeki Etmenin Genel Yapısı  

20.3. Zeki Etmenleri ve Karakteristik Özellikleri     

20.3.1. Özerklik        

20.3.2. Tepkisellik     

20.3.3. Sosyal Etkileşim       

20.4. BDI (inanç-istek-niyet) Güdümlü Etmenler     

20.5. Öğrenme Etmenleri  

20.6. Çok Etmenli Sistemler      

20.7. Meta Sezgisel Etmenleri   

20.8. Etmen-Tabanlı Endüstriyel Sistemler   

20.8.1. Dinamik İş Çizelgeleme Etmeni   

20.8.2. Stok Bilgilerini Güncelleme Etmeni       

20.9. Çok Etmenli Endüstriyel Sistemler      

20.9.1. Değişim Yönetimi Etmen Takımı 

20.9.2. Çizelgeleyici Etmen Takımları     

20.10. Genel Değerlendirme ve Sonuç

Bölüm 21. Zeki ve Çok Etmenli İmalat Sistemleri

Doç. Dr. Esra Kurt TEKEZ ~ Sakarya Üniversitesi

21.1. İmalat Sistemleri ve Tarihsel Gelişimleri        

21.2. Zeki İmalat Sistemleri      

21.2.1. Yapay Zekâ Teknolojileri  

21.2.1.1. Uzman Sistemler   

21.2.1.2. Yapay Sinir Ağları 

21.2.1.3. Genetik Algoritmalar     

21.2.1.4. Bulanık Önermeler Mantığı       

21.2.2. İmalat Sistemlerinde Zekâ ve Zeki Sistemlerinin Özellikleri  

21.3. Çok Etmenli Sistemler      

21.3.1. Zeki Etmenler ve Özellikleri        

21.3.2. Etmen Yapıları 

21.3.3. Etmen İletişimleri     

21.3.3.1. Bilgi Sorgu dili 

21.3.3.2. Etmen İletişim dili    

21.3.3.3. Bilgi Sağlayan Etmen Yönelimli Sistem  

21.3.3.4. Etmenler Arası İletişim Dili 

21.3.3.5. REMIMS Bilgi Değişim Sistemi     

21.4. Zeki İmalat Sistemleri için Referans Model     

21.4.1. REMIMS Yapısı Sistem Görüntüsü        

21.4.2. REMIMS Yapısı Bilgi Görüntüsü 

21.4.2.1. Bilgi Protokolleri      

21.4.2.2. Bilgi Formları  

21.5. Zeki İmalat Sistemleri Uygulamaları    

21.6. Özet

21.7. Çalışma Soruları

Bölüm 22. İleri İmalat Sistemleri

Dr. Öğr. Üyesi Tülay KORKUSUZ ~ Sakarya Üniversitesi ve Prof. Dr. Harun TAŞKIN ~ Sakarya Üniversitesi

22.1. Esnek İmalat Sistemleri

22.1.1. Grup Teknolojisi

22.1.2. Hücresel İmalat

22.1.3. Esnek İmalat Sistemleri

22.1.4. Esnek İmalat Sistemlerinin Özellikleri ve Uygulama Yerleri

22.1.5. Esnek İmalat Sistemlerinin Avantajları / Dezavantajları

22.1.6. Esnek İmalat Sistemlerinin Temel Bileşenleri

22.1.7. Esnek İmalat Sistemini Esnek Olarak Tanımlama Dört Test

22.1.8. Esnek İmalat Sistemlerinin Sınıflandırılması

22.1.9. Esnek İmalat Sistemlerine Alternatif Yaklaşımlar

22.2. Çevik İmalat Sistemleri

22.2.1. Çeviklik

22.2.2. Çevik İmalat

22.2.3. Çevik İmalat Modelleri

22.2.4. Gereksinim Analizi

22.2.5. Çevik İmalat Enstitüleri

22.2.6. Çevik İmalat & Yalın İmalat

22.2.7. Çevik İmalat & Esnek İmalat

22.2.8. Etmen / Holon Teknolojisi

22.3. Yeniden Yapılandırılabilir İmalat

22.3.1. Esnek İmalat Sis. Yeniden Yapılandırılabilir Sistemlere Geçiş

22.3.2. Yeniden Yapılandırılabilir İmalata Duyulan İhtiyaç

22.3.3. Yeniden Yapılandırılabilir İmalatın Amacı

22.3.4. Yeniden Yapılandırılabilir İmalat

22.3.5. Yeniden Yapılandırılabilir İmalatın Temel Özellikleri

22.3.5.1. Yeniden Yapılandırılabilir Takım Tezgâhı – YYTT

22.3.5.2. Yeniden Yapılandırılabilir Süreç Planı

22.3.6. Yeniden Yapılandırma İlkeleri

22.3.7. Yeniden Yapılandırılabilir İmalat Sistemlerinin Tasarımı

22.3.8. Yeniden Yapılandırılabilir İmalat ve Genetik Algoritmalar

Bölüm 23. Endüstri 4.0 ve Toplumsal Dönüşüm

Prof. Dr. Ercan ÖZTEMEL ~ Marmara Üniversitesi

23.1. Endüstriyel Devrimler ve Toplumsal Etkileri

23.2. Endüstri 4.0 ve Temel Bileşenleri

23.3. Endüstri 4.0 Dönüşüm İçin Yol Haritası

23.4. Özet

23.5. Çalışma Soruları

Ek 1. CPC Kodları

Kaynakça

Dizin