Yayınevimiz Türkiye'de e-Kitap
uygulamalarının gelişmesi ve yaygınlaşması için "Döne Hatun Araştırma ve
Uygulama Merkezi" işbirliğiyle e-Kitap projesi başlatmıştır. Bu amaçla
Prof. Dr. Rifat ÇÖLKESEN ve Prof. Dr. Osman ALİEFENDİOĞLU önderliğinde bir
çalışma ekibi oluşturulmuştur. e-Kitap çalışma ekibi büyük çoğunlukla
bilgisayar mühendisliği ve yayıncılık alananı yakından tanıyan bireylerden
oluşturulmuştur. Çalışmanın amacı e-Kitap üzerine yazılım mimarileri
geliştirilmesi, e-Kitap okuma cihazlarının araştırılması, e-Kitap içeriğinin
format türleri, güvenlik uygulaması (DRM) ve e-Kitap veri yapısının
oluşturulmasıdır.
e-Kitap
Sistem Mimarisi, Bileşenleri ve Uygulaması
E-Kitap
Veri Modeli ve Veri Yapısı
e-Bandrol
Sistemi
e-Kitap
Format Türleri
e-Kitap
Okuyucuları (e-Book Readrer)
e-Kitap
Meta-Verileri
e-Kitap ve e-Makale dağıtımı www.tdk.com.tr üzerinden deneme amaçlı başlamıştır.
Proje Katılımcıları:
Post-Edu Enstitüsü
Papatya Yayıncılık Eğitim AŞ
Toroslu Kitaplığı
İnternet Kitapçısı TDK (İnternet Kitapçısı)
Prof. Dr. Rifat Çölkesen
Özet. e-Kitap hem
gelir modeli hem de içeriğin sunuş yöntemi nedeniyle geleneksel elektronik
yayıncılıktan farklılık gösterir. e-Kitabın gelir modeli doğrudan kitaba ait
içeriğin verilen haklar ölçüsünde kullanıldırılması şeklindedir. Dolayısıyla
e-Kitap içeriği kıymetli veridir ve sayısal ortamlarda saklanırken, aktarılırken ve
okuyucuya kullanım hakkı verilirken içeriğin güvenliği ve erişim hakkı önemli bir
unsurdur. Çalışmamızda e-Kitap herşeyiyle beraber kıymetli nesne olarak
düşünülmüş ve okuyucu, yazar, yayıncı, dağıtıcı, telif hakları kanunu gibi
tüm aktörlerin bulunduğu, aktörlerin haklarının gözetildiği bir e-Kitap sistem
mimarisi geliştirilmiştir. Ayrıca e-Bandrol sistemi geliştirilerek satış
rakamlarının belirli bir otorite tarafından denetlenmesi yolu açılmıştır.
Önerilen e-Kitap, belirli bir formatta sıradan sayısal veri olma yerine kıymetli sanal
bir nesne haline getirilmiştir; böylece sahip olunan e-Kitaplar sahip olunan haklar
ölçüsünde kağıda çıkış alınabilir, kopyalanabilir, ödünç verilebilir, sanal
kütüphane kurulabilir, miras bırakılabilir.
Prof. Dr. Rifat Çölkesen, Prof. Dr.
Osman Aliefendioğlu
Özet. e-Kitap uygulamasında en önemli konulardan
birisi kitaba ait içeriğin, kitaba ait meta-verilerin ve kitabın bileşenlerinin nasıl
paketleneceğini gösteren veri yapısıdır. e-Kitabın veri yapısı tasarlamak için
herşeyden önce e-Kitap uygulamasında kullanılacak veri modelinin seçilmesi gerekir.
Veri yapısı ile ilgili çalışmanın açık olarak görüldüğü e-Kitap formatı
EPUB'dır. EPUB 2007 yılında standart olarak kabul görmüş ve e-Kitap veri yapısı
için iyi bir örnek modeldir. Bu çalışmada EPUB e-Kitap veri formatı ayrıntılı bir
şekilde incelenmiş ve bu veri yapısı üzerine yeni özellikler eklenrek
geliştirilmeye çalışılmaktadır. Doğal olarak, içeriğin korunması gereken
uygulamalarda en önemli kısım da DRM özelliğidir.
Başa Dön
Prof. Dr. Rifat Çölkesen
Özet. e-Kitaplar hem
dağıtımı kolay olan sayısal içerikten oluşmakta hem de bir fikir eseri olduğundan
satışı ve dağıtımı denetim altına alınması gereken nesnelerdir. e-Kitap
içeriğinin DRM uygulamalarıyla korunmasına ek olarak, basılı kitaplar için
kullanılan bandrol sisteminin e-Kitaplar için de kullanılması ve bandrol
dağıtımının bağımsız bir otoritenin denetiminde olan bir sistem tarafından
yapılması gerekmektedir. Bu çalışmada e-Kitap uygulaması için geliştirilen
e-Bandrol Sistemi mimarisi, bileşenleri, aktörleri ve komple bir çözüm öneri
sunulmuştur. Önerilen mimaride, komple e-Kitap uygulamasında var olan yayıncı,
dağıtıcı, yazar, okuyucu aktörlerine ek olarak e-Bandrol sistemi de bir aktör olarak
eklenmiştir. Bir e-Kitabın tanıtımı, dağıtımı veya satışı meta-verileri
üzerinden yapılır; satış aşamasında tahsilat sonrası otomatik olarak tekil bir
e-bandrol üretilir ve ilgili e-Kitap içerisine gömülerek, e-Kitap bandrollü olarak
okuyuca aktarılır. Mimari de yayıncı, yazar da birer aktör olduğu için e-bandrol
sistemini sorgulayabilirler.
Prof. Dr. Cengiz Uğurkaya
Özet. Bu çalışmamızda e-Kitap
uygulamasında kullanılan format türleri incelenmiş ve yeni yeni öneriler sunularak
gerçekleşirilmesi üzerine çalışılmaktadır.
Prof. Dr. Cengiz Uğurkaya
Bu çalışmada bir e-Kitap okuyucusunda (e-Book Reader)
olması gereken minumum özellikler ve halıhazırda üretilen e-Kitap okuyucuları teknik
açıdan incelenmiştir. Ayrıca yakın gerelecekte e-Kitap okuyucularının durumu
iredelenmiştir. Akademik araştırma dergilerinde (periyodiklerde) yayınlanan makaleler
ve konferansdaki bildiriler göstermektedir ki, e-Kitap okuyucuları (e-Book Readers)
üzerinde ciddi bir çalışma vardır ve birçok üretici hızla çalışmalarını
sürdürmektedir.
e-Kitap
meta-verisi, eserin içeriğine ek olarak kitabın tanıtım, kütüphane bilgileri, ISBN
gibi herkese açık bilgilerin ve DRM uygulamaları e-Kitaplarda güvenlik ve kullanım
hakları gibi bilgilerin tutulduğu alanladır. Ayrıca kitabın kullanım senaryosuna ait
bilgilerde meta-veri alanında tutulur.
Papatya Bilim Yayınevi - Üniversite Ders Kitapları |