| Türkiye Bilişim Ansiklopedisi Baş editörler: Prof. Dr. Tuncer Öner, Prof. Dr. Rifat Çölkesen, Tuncer Üney
Editörler: Prof. Dr. Adnan Yazıcı, Prof. Dr. Altay Güvenir, Avniye Tansuğ, Prof. Dr. Aydın Köksal, Dr. Aydın Kolat, Prof. Dr. Bülent Örencik, Prof. Dr. Bülent Sankur, Prof. Dr. Emre Harmancı, Prof. Dr. Ersin Töreci, Prof. Dr. Fuat İnce, Dr. Gülgün Kayakutlu, Hülya Küçükaras, Prof. Dr. İhsan Sabuncuoğlu, Prof. Dr. Muhittin Gökmen, Doç. Dr. Mustafa Akgül, Müzeyyen Pervan, Proff. Dr. Rifat Çölkesen, Prof. Dr. Selahattin Kuru, Prof. Dr. Semih Bilgen, Tuncer ÜNEY ve Prof. Dr. Ünal Yarımağa Yazarlar: 200 civarında yazarı vardır.
ISBN: 975-6796-38-X, 1186 sayfa, sert kapak cilt. şimdi satın al | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Her Bilişimci ve Bilgisayar Mühendisinin Başucu Kitabı! Türkiye Bilişim Ansiklopedisi (TBA) yaklaşık 200 bilişim insanının katkısıyla hazırlandı. Ülkemizin seçkin bilim adamları, araştırmacıları, sektör temsilcileri TBA'ya deneyimlerini, birikimlerini yansıttı. Üniversite ders kitapları, akademik kitaplar yayıncısı Papatya Yayıncılık Eğitim yayıncılık deneyimini bu eser aktardı. TBA, bilişim ve bilgisayar alanında hem teknik konuları hem de sosyal konuları içermektedir. TBA, aynı zamanda ülkemizin "Bilişim İnsan Kaynakları Rehberi" niteliğindedir; nitelikli ve deneyimli tüm bilişim insanını TBA'da görebilirsiniz. Aynı zamanda, TBA'nın bir eki olarak "Bilişim Terimleri Dizini" vardır; Türkçe-İngilizce ve İngilizce-Türkçe olarak terim karşılıkları verilmiştir. Yaklaşık 3.000 terime karşılık önerilmiştir. Türkiye Bilişim Ansiklopedisi tüm "bilişim çalışanları", "akademisyenler" ve konuyla ilgili "üniversite öğrencileri" için önemli bir başvuru kaynağı niteliğindedir. Tüm üniversiteler için şiddetle önerilir. Bilişim ve bilgisayar profesyonellerinin; bilgisayar mühendisliği, bilgisayar bilimleri, bilgisayar programcılığı ve yönetim bilişim sistemleri öğrencilerinin mutlaka sahip olması gereken bir eserdir. Kütüphanesinde bu ansiklopedinin olmadığı bilişimci düşünülemez, ülkemizin en seçkin hocaları bu ansiklopediye katkı vermiştir.
Ansiklopedinin Kısa İçeriği
11 Sunuş12 Önsöz16 Makaleler Dizini 25 Yazarlar Dizini 37 Makaleler (Alfabetik olarak koyulmuştur)EklerEk-A: Ansiklopedinin Web Sayfasına Erişim 1021 Ek-B: Türkiye Bilişim Tarihi Zaman Dizini 1027 Ek-C: Dünya Bilişim Tarihi Zaman Dilimi 1033 Editörlerin Özgeçmişleri Terimler Dizini: Türkçe-İngilizce 1041 Terimler Dizini: İngilizce-Türkçe 1091 Anahtar Sözcükler Dizini 1141
Makale Özetleri (Sürüm 1.0) Makale özetlerine aşağıdaki bağlantılar üzerinden erişilebilir. Ansiklopedinin 2. sürümü çıktığında 1. sürümdeki makaleler İnternet'e yerleştirilecektir. Makalelerin tam metnine, doğrudan "Türkiye Bilişim Ansiklopedisi"den veya yayınevi e-posta göndererek erişebilirsiniz. Yayınevi makalelerin basılı tam metnini (en fazla 2 adet) posta ücreti karşılığında (2 TL) göndermektedir. Ayrıca bazı makaleleri e-Makale olarak Türkçe Ders Kitapları portalı www.tdk.com.tr üzerinden de satın alabilirsiniz. Ayrıca tüm üniversite ders kitapları, akademik kitaplar ve teknik kitapları bu siteden temin edebilirsiniz.
Makale Özetleri: Makale özetlerine aşağıdaki bağlantılarıdan erişebilirsiniz. Makaleleri "Üniversite Ders Kitapları" satışı yapan Türkçe Ders Kitapları portalı www.tdk.com.tr den temin edebilirsiniz. A harfi ile K harfi arasında olanlar L harfi ile Z harfi arasında olanlar Başeditörler: Tuncer ÖREN (Prof. Dr.) - Ottawa Üniversitesi Tuncer ÜNEY - Türkiye Bilişim Vakfı Rifat ÇÖLKESEN (Dr.) - Post-Edu Enstitüsü Editörler ve Konuları: Adnan Yazıcı (Prof. Dr.) - Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Veri/Veritabanı Altay Güvenir (Prof. Dr.) - Bilkent Üniversitesi, Yapay Zeka Avniye Tansuğ - İnternet ve Hukuk Platformu, Türkiye’de Bilişim ve Hukuk Aydın Köksal (Prof. Dr.) - Bilişim Ltd. Şti., Türkçe ve Bilişim Aydın Kolat (Dr.) - İnterAK, e-Toplum, Türkiye’de Bilişim Kurulları Bülent Örencik (Prof. Dr.) - İstanbul Teknik Üniversitesi, Donanım Bülent Sankur (Prof. Dr.) - Boğaziçi Üniversitesi, Bilgi İşlem Emre Harmancı (Prof. Dr.) - İstanbul Teknik Üniversitesi, İletişim ve Ağ Teknolojileri Ersin Töreci (Prof. Dr.) - Hacettepe Üniversitesi, Türkiye’de Bilişim ve Etik Fuat İnce (Prof. Dr.) - Marmara Üniversitesi, Güvenlik, Yazılım Mühendisliği Gülgün Kayakutlu (Dr.) - İstanbul Ticaret Üniversitesi, Bilgi Birikimi Hülya Küçükaras - Açı Danışmanlık, Türkiye’de Bilişim Etkinlikleri, Kurumları ve Ödülleri İhsan Sabuncuoğlu (Prof. Dr.) - Bilkent Üniversitesi, Benzetim ve Oyunlar Kuramı Muhittin Gökmen (Prof. Dr.) - İstanbul Teknik Üniversitesi, Grafik ve Çoğulortam Mustafa Akgül (Doç. Dr.) - Bilkent Üniversitesi, İnternet Müzeyyen Pervan - Bilişim, Türk Bilişim Basını Rifat ÇÖLKESEN (Dr.) - Post-Edu Enstitüsü, Kuramsal Temeller Selahattin Kuru (Prof. Dr.) - Işık Üniversitesi, Yazılım Mühendisliği Semih Bilgen (Prof. Dr.) - Orta Doğu Teknik Üniversitesi, e-Belge, e-Ticaret Tuncer ÜNEY - Türkiye Bilişim Vakfı, Türkiye Bilişimiyle İlgili Çalışmalar, Türkiye’de Bilişim Merkezleri Ünal Yarımağan (Prof. Dr.) - Hacettepe Üniversitesi, Bilişim Tarihi
Sunuş
“Bilişim” sözcüğünün Türk diline girdiği 1971’den bu yana geçen 34 yıl boyunca bilişim konuları, toplum gündeminde daha da önem ve ağırlık kazandı. Bu süre içinde bilişimle ilgili olarak, konuşma dilinde Türkçe karşılığı olsa bile İngilizce terimlerin yeğlendiği görülmektedir. Bütün teknoloji konularında olduğu gibi bilişimde de Türk diline giren sözcüklerin bir kısmına Türkçe karşılık bulundu, bir kısmı ise İngilizce olarak kaldı. İşte Türkiye Bilişim Ansiklopedisi, bilişim teknolojisinin neredeyse gündelik bir hızla ürettiği yeni kavram ve sözcükleri Türk toplumuna Türkçe kavramlar ve sözcüklerle anlatma ve tanıtma amacıyla hazırlandı. Bu amaçla 220’yi aşkın evrensel ve Türkiye bilişimi ile ilgili kavram üzerinde bir o kadar bilişim uzmanı çalıştı, katkı verdi. Bunlar arasında Türkiye’de İnternet ve hukuk, bilgi toplumuna yönelik düzenlemeler, kurumlar, kurumsallaşan etkinlikler, Türkiye’de bilişimin tarihi gibi Türkiye’ye özgü 60’ın üstünde kavram da bulunmaktadır. Sonuçta, ortaya 220’yi aşkın madde hakkında yazılmış makalelerden oluşan 1400 sayfalık özgün bir ansiklopedi çıktı. Bu Türkiye’deki yetişmiş bilişim elemanlarının niteliğini gösteren bir yapıttır. Bu nedenle kendilerini kutluyor ve aynı zamanda teşekkürlerimizi sunuyoruz. Türkiye Bilişim Ansiklopedisi, aynı zamanda birçok ilki içeren bir yapıt olacaktır. Maddelerin birer makale olarak, ele aldığı konuyu derinlemesine ve okuyanları yeterince bilgilendirecek düzeyde doyurucu yazılması, daha fazla bilgi edinmek isteyenleri yönlendirmesi yanısıra, makalelerde yabancı terimler karşılığında kullanılan Türkçe terimler ile ilgili dizinlerinin olması, Türkçemizin zenginleşmesine katkı sağlayacaktır. Anadolu’da her eve girmesini istediğimiz bu Ansiklopedi yalnızca “kağıt üzerinde” kalmayacak olup sürekli güncellenecek bir sistemle hazırlandı. Bilişim kavram ve sözcükleri hızla eskiyip yenileri ortaya çıkarken, elbette bir Bilişim Ansiklopedisi sadece “kağıt” üzerinde var olamaz. İnternet üzerinden ansiklopedinin maddelerinin özetlerine çevrimiçi ulaşılabilecek. Ansiklopedisi olmayıp da içindeki bir makaleyi edinmek isteyenlere bu sağlanabilecektir. Türkiye’nin, bir “bilgi ekonomisi toplumu” olma yönündeki adımlarını hızlandırmayı kendisine görev edinen Türkiye Bilişim Vakfı olarak, bu yöndeki çabalara bu yapıtla katkıda bulunduğumuz için kıvançlıyız. Ayrıca, bütün kavramları ve neredeyse bütün sözcükleri yabancı kültür ürünü olan bilişime ait pek çok tanımı, yetkin bir Türkçeyle gerçekleştirmiş olması bir kültür hizmeti olarak da görülecektir. Vakfımızın onuncu yılında böyle bir Ansiklopediyi yayınlamış olmaktan ve bu yapıtın ortaya çıkmasında yazar ve editör olarak değerli katkılarını esirgemeyen tüm dostlarımızla kıvanç duyuyoruz. Türkiye Bilişim Ansiklopedisinin başta gençlerimiz ve çocuklarımız olmak üzere tüm halkımıza yararlı olacağını umuyoruz. - Faruk Eczacıbaşı (Türkiye Bilişim Vakfı, Yönetim Kurulu Başkanı) Önsöz
Evrensel ve Türkiye’ye özgü 200’den fazla makale içeren Türkiye Bilişim Ansiklopedisinin bu birinci sürümü birden fazla açıdan zamanı gelmiş bir eser. Birinci neden ansiklopediye katkıda bulunabilecek nitelikte özgün makale yazabilecek ve akademi, endüstri ve kamu gibi her sektörden uzmanlık düzeyine erişmiş insan kaynaklarımızın olması. İkinci neden, Ansiklopedinin içeriğinden yararlanabilecek çok daha geniş bir insan gücümüzün varlığı. Üçüncü bir neden de, özellikle Türkiye’ye özgü bilişim kavramlarını içeren başka bir ansiklopedinin olmaması. Türkiye Bilişim Ansiklopedisi, Türkiye Bilişim Vakfı (TBV) ile bilimsel ve teknik ağırlıklı kitaplar yayınlayan Papatya Yayıncılık Eğitim’in ortak bir projesi olarak başladı; Türkiye’mizin seçkin bilişimcilerinin katkılarıyla ortaya çıktı. Bilişim çağında Avrupa Birliği ile bütünleşme aşamasında e-Dönüşümü yaşayan Türkiye’mizde kurumlar gibi bireylerin de bu dönüşüme ayak uydurmaları gerekmektedir. Dolayısıyle bu eser herkesin her an başvurabileceği Türkçe temel bir kaynaktır. Yaklaşım olarak şöyle bir yol izledik; konu editörleri belirlendi ve katılımları için davet edildi. Konu editörleri kendilerine ayrılan konularda makale yazabileceğini düşündükleri yazarları davet ettiler. 400’ü aşkın konudan yazar atanamayanlar için kamuoyuna çağrı yapıldı. Bunun sonucu, çağrımıza uyan pek çok yazar uzmanlık alanlarında makale yazmak üzere gönüllü olduklarını bildirdiler. Çalışma yöntemimiz bilişim çağının bir ürünü idi. İletişim İnternet üzerinden sağlandı. Projenin başlangıç aşamasında başeditörler ve editörlerin bir kısmı ile toplantı yapıldı. İlk toplantının ardından yazarlarla ve editörlerle artık hiç toplanılmadı. Yalnızca projenin son aşamasında başeditörler iki haftalık bir sürede bir araya geldi. Türkiye Bilişim Ansiklopedisi’nin bu ilk sürümü herkesin her zaman başvurabileceği temel bilgiler ve daha fazla bilgilere erişebilmek için sağlam bir kaynak olarak tasarlandı ve TBV’nin Bilişimde Özenli Türkçe Çalışma Grubu projesi ile eşgüdümlü olarak yazıldı. Bilişimde Özenli Türkçe Çalışma Grubu’nun ülküsü ve görevi sırayla “Bilişim konusunda Türkçe iletişim yapabilen bir Türkiye” ve “Türkçe bilişim terimlerinin yaygınlaştırılması ve Türkçe bilişim dilinin zenginleştirilmesine katkıda bulunmaktır”. Çalışma Grubu hakkındaki diğer bilgilere TBV’nın www.tbv.org.tr adresinden erişilebilir. Çağdaş uygarlık düzeyine çıkmayı amaçlayan Türkiye’mizde bilim dili olarak Türkçenin gelişmesi için bilişim alanında dilimizi özenle kullanmamızın yararı yadsınamaz. Türkiye Bilişim Ansiklopedisi yazarları ve editörleri bu doğrultuda büyük bir inançla katkı verdiler. Türkiye Bilişim Ansiklopedisi’nin elinizdeki bu ilk sürümü güncellenecek ve büyüyecek. Bundan sonraki sürümlerde yeni konular ekleneceği gibi, bu sürümde katkılarını alamamış olduğumuz pek çok değerli editör ve yazarı da aramıza katacağız ve mevcut editör ve yazarlarımızın devam edecek katkılarıyla daha da mükemmel sürümler ortaya çıkaracağız. Türkiye Bilişim Ansiklopedisinin kullanıcılarına yararlı olmasını diliyor, yazarlarına, editörlerine teşekkür ediyoruz ve bizlere huzurlu çalışma ortamı sağlayan anlayışlı eşlerimize sonsuz sevgilerimizi sunuyoruz. Bu ansiklopediyi çıkarmak için uzun ve zahmetli bir süreç yaşadık. Ama bundan yakınmıyor ve kıvanç duyuyoruz. Türkiye Bilişim Vakfı’nın değerli yöneticilerine de bizlere böyle özgün bir yapıtın ortaya çıkarılmasında görev verdiği için içten teşekkür ediyoruz. Bizim en büyük mutluluğumuz Türkiye Bilişim Ansiklopedisinin gençlerimiz tarafından beğenilmesi ve kullanılması olacaktır.
Saygılarımızla
Makale özetleri için buraya tıklayınız.
Makale Listesi
Makale özetleri için buraya tıklayınız.
Sevgili Dostumuz Tuncer Üney’in Anısına Ansiklopedininn başeditörlerinden adaşım Tuncer Üney’i 10 Kasım 2005’de bir trafık kazasında kaybetmenin acısını hepinizle paylaşırım. Türkiye Bilişiminin öncülerinden olan ve katkılarını aralıksız sürdürmüş olan olan meslekdaşımız Tuncer Üney, TBD ve TÜBİSAD’ın birlikte verdikleri Ömür Boyu Hizmet Ödülü’ne de layık görülmüş seçkin bilişimcilerimizdendi. Tuncer Üney uygar kişiliğiyle, beraber çalışmayı ayrıca zevk haline getirirdi.Tanışıklığımız gene bir Türkiye Bilişim Ansiklopedisi projesiyle başlamıştı. IBM Türk’de 1970’lerde sistem uzmanı olarak çalıştığı zamanlar benzer bir ansiklopedi çalışması başlattığında, benim de 1963-1967 yılları arasında, IBM Türk’de sistem uzmanı olarak çalışmış olduğumu anımsayarak beni de bazı makaleler yazmaya çağırmış, ben de zevkle yazmıştım. Daha sonra finans kaynakları bulunamadığı için ansiklopedi çalışması yarıda kalmış ama böylece başlayan dostluğumuz süregelmişti. Adaşım Tuncer Üney’le Türkiye Bilişim Ansiklopedisi (TBA’yı) hazırlamaya, Türkiye’de bulunduğum ve çeşitli konularda yakın ilişkilerimizin yoğun olduğu 1996-2001 yılları arasında karar vermiş ve ilk editörler toplantısını da 2003 yılında yapmıştık. Mart 2005’de hazırlamış olduğumuz maketde üçümüzün yazdığı (Tuncer Üney, Rifat Çölkesen ve Tuncer Ören) önsöze 2005 Mayıs tarihini atmıştık; baskı işleri o kadar yakın gürünüyordu. Tuncer Üney dostumuz haziran sonunda bir ameliyat geçirmiş ve daha sonra kendisine yazdığımda, eylül sonunda bir yakınını kaybettiği için İstanbul dışında olduğunu ve dönüşte bilgi vereceğini bildirmişti. Ekim ayının son haftasında, bir konferanstaki etkinliğim yazışmamıza ara verdirmişti. Üç başeditör, TBA’nın “Türk Gençliğine” adanmasında hemfikirdik. Bunu yalnız soyut bir kavram olarak almamıştık. TBA’nın geniş bir kitleye yararlı olabilmesi, kişi ve kitaplıklarca kolayca satın alınabilmesine, bunun da hatta maliyetinin altına satılabilmesine bağlı olduğuna inanıyorduk. Bunun için destek bulmak ve Ansiklopedinin çok ucuza satılabilmesini sağlamayı amaçlamıştık. Ancak, destek bulmakdaki zorluklar, Ansiklopedinin basımını geciktirince, başeditörlerimizden Dr. Rifat Çölkesen ve yayıncımız finansmanı karşılamaya karar verdi. Dr. Rifat Çölkesen’e teşekkürlerimi sunar ve Ansiklopedinin gerçekleşmesinde kıymetli dostumuz Tuncer Üney’in başından sonuna değerli katkılarının önemini bir kez daha vurgulamak isterim. - Editörler
Kitaplarımızın tüm listesi için buraya tıklayınız. Akademik Kitaplar - Bilimsel Kitaplar - Üniversite Kitapları |